Znaczenie jajowodów w rozrodzie

Streszczenie: Jajowód jest środowiskiem dla kapacytacji plemników, zapłodnienia, rozwoju i transportu zarodka. Jego ścianę budują: błona surowicza, mięśnie gładkie i błona śluzowa, pokryta nabłonkiem cylindrycznym. Wyróżniono w nim trzy typy komórek. Ich odsetek zmienia się w różnych częściach jajowodu. Pierwszy to komórki migawkowe, które warunkują między innymi przenoszenie gamet i zarodka w świetle jajowodu. Drugi typ to komórki wydzielnicze, produkujące i wydzielające specyficzne glikoproteiny. Trzecim są komórki przypodstawne. Błona śluzowa podlega cyklicznym przemianom, związanym ze zmianą stężenia steroidowych hormonów płciowych w przebiegu cyklu miesięcznego. W jej morfologii zidentyfikowano 8 faz: 1. preciliogenna, 2. ciliogenna, 3. urzęsienia z przewagą komórek urzęsiających się nad urzęsionymi, 4. urzęsienia z przewagą komórek urzęsionych nad urzęsiającymi się, 5. komórek urzęsionych z aktywnością wydzielniczą komórek sekrecyjnych, 6. wczesnej regresji, 7. późnej regresji, 8. całkowitej regresji. Ważnym dla prawidłowej czynności jajowodu w procesie rozrodu jest też płyn jajowodowy, składający się z wydzieliny komórek nabłonka jajowodu, płynu otrzewnowego i przesączu naczyń krwionośnych. Jego skład i ilość zależą od ilości hormonów płciowych. Błona śluzowa i mięśniowa odgrywają ważną rolę w transporcie komórki jajowej i zarodka. Poza urzęsieniem komórek migawkowych duże znaczenie mają skurcze mięśni gładkich jajowodu, które zależne są od pobudzenia  receptorów a i b, ich liczba natomiast od stężenia estrogenów i progesteronu. Znajomość roli jajowodu w procesie rozrodu, a także jego prawidłowej budowy anatomicznej, jest ważne w ocenie znaczenia stwierdzanych zmian morfologicznych przed planowanym leczeniem niepłodności pochodzenia jajowodowego.

Słowa kluczowe: jajowód, rozród.

Hormony  najądrza

Streszczenie: Plemniki po opuszczeniu jądra nie są jeszcze w pełni dojrzałe. W najądrzu przechodzą szereg przemian morfologicznych, biochemicznych i funkcjonalnych. Ich efektem jest osiągnięcie przez plemniki zdolności do ruchu postępowego, przeżywania w męskich i żeńskich drogach płciowych, kapacytacji, przeprowadzania reakcji akrosomalnej i zapłodnienia komórki jajowej. Specyficzne środowisko, w którym plemniki dojrzewają i utrzymywane są w żywotności, tworzone jest przez komórki nabłonkowe wyścielające przewód najądrza. Komórki te syntetyzują i uwalniają do światła białka, glikoproteiny, glikolipidy, fosfolipidy, niezbędne na każdym etapie dojrzewania i magazynowania plemników. Procesy sekrecyjne, a także resorbcyjne komórek nabłonkowych regulowane są głównie przez androgeny. Komórki nabłonkowe najądrza szczura wykazują cechy komórek steroidogennych, a w warunkach in vitro syntetyzują androgeny, które aromatyzowane są przez te komórki do 17b-estradiolu. Komórki nabłonkowe najądrza są źródłem jeszcze innych hormonów, takich jak proopiomelanokortyna, proenkefalina czy oksytocyna. Dlatego też najądrze rozpatrywać należy również jako obwodowy gruczoł wydzielania wewnętrznego.

Słowa kluczowe: komórki nabłonkowe najądrza, hormony, receptory hormonów

Zastosowanie cytometrii przepływowej do oceny kondensacji i integralności dna plemników ludzkich

Streszczenie: Wiele przypadków męskiej niepłodności ma podłoże genetyczne i molekularne prowadzące do morfologicznych i funkcjonalnych zaburzeń plemników. Rozwój i zastosowanie technik wspomaganego rozrodu, szczególnie Intracytoplasmic Sperm Injection (ICSI – brak terminu polskiego), stwarza ryzyko wprowadzenia do komórki jajowej plemnika z nieprawidłowym DNA (np. z zaburzoną kondensacją i nacięciami). Może to być przyczyną braku koncepcji lub wczesnych poronień. W artykule opisano dwa testy (Sperm Chromatin Structure i TUNEL Assay), w których wykorzystuje się cytometrię przepływową do wczesnej detekcji zaburzeń kondensacji i integralności DNA w dużej liczbie plemników. Testy te mają istotne znaczenie prognostyczne dla zapłodnienia in vivo i in vitro.

Słowa kluczowe: plemniki, kondensacja DNA, nacięcia DNA, cytometria przepływowa, apoptoza, ultrastruktura
 

Rola prolaktyny w układzie płciowym męskim

Streszczenie: Prolaktyna (PRL), białkowy hormon o ciężarze około 23kD, jest syntetyzowana głównie w komórkach przysadki mózgowej, ale również i inne komórki organizmu mogą produkować ten hormon. Przysadkowe laktotrofy wykazują morfologiczną i funkcjonalną heterogenność w zależności od płci, a syntetyzowana PRL ulega wielu potranslacyjnym modyfikacjom. PRL i jej molekularne warianty mogą wpływać na różne procesy biologiczne, a wydzielanie tego hormonu jest regulowane przez różnorodne czynniki stymulujące i hamujące. W układzie płciowym męskim PRL wpływa nie tylko na morfologię i funkcję jądra, ale również najądrza, pęcherzyków nasiennych, prostaty i plemników. PRL może działać bezpośrednio poprzez swoje receptory zlokalizowane w tych narządach jak również pośrednio poprzez wpływ na uwalnianie gonadotropin i na wydzielanie testosteronu. Przedstawiono budowę i lokalizację receptorów PRL w narządach męskiego układu płciowego, jak również działanie tego hormonu w tych narządach w następstwie hiperprolaktynemii. Mimo dobrze poznanego i udokumentowanego mechanizmu działania PRL w układzie płciowym żeńskim wpływ tego hormonu na układ płciowy męski nie został jeszcze szczegółowo wyjaśniony i wymaga dalszych badań.

Slowa kluczowe: prolaktyna, jadro, najądrze, plemniki, pęcherzyki nasienne, prostata, receptory prolaktyny, hiperprolaktynemia